Systemy na rąbek
Systemy rąbków stojących są stosowane najczęściej w konstrukcjach dachowych i ściennych NedZink. Daje się je bezproblemowo i różnorodnie realizować oraz dopasowywać do wytycznych. Zarówno profilowanie szar (pasów), jak również montaż na podłożu pokryciowym są do zrealizowania szybko i racjonalnie przy użyciu wielu pospolitych maszyn. Jest to istotne również ze względu na optyczną i estetyczną prezencję wytworów, gdyż oczekiwania architektów i inwestorów ciągle rosną. Oczywiście możliwa jest także całkowicie ręczna obróbka.
Operacja zaginania łączy w dwóch krokach wyższe wywinięcie jednej szary z niższym wywinięciem innego pasa. Przy tym drugi krok kątowego rąbka stojącego zostaje pod kątem ok. 90 stopni dowywinięcia rąbka.
Podwójny gotowy rąbek stojący musi wykazywać wysokość co najmniej 23mm.
Opisane tutaj pokrycia rąbkiem stojącym są w ramach obowiązujących dla nich granic nachyleń dachu bezpieczne deszczowo. Nie są one szczelne ani też odporne na zatory wodne. Również połączenia i zakończenia nie mogą być charakteryzowane jako szczelne w przypadku zawiewania śniegu lub zatorów wody.
Pokrycie pasowe
Potrzebne do pokrycia pasy produkowane są na zwijarkach w regularnych długościach aż do 10m. Szary te mające 25mm wysokości gotowego rąbka wykazują o ok. 70 mm mniejszą szerokość krycia niż płaska taśma. To zmniejszenie szerokości krycia nazywane jest także stratą rąbkową i należy ją uwzględnić przy wyliczaniu materiału. Profilowanie maszynowe daje tę przewagę, że uwzględnia potrzebny dla rozciągania poprzecznego 3 – 5 mm odstęp szar u podstawy falcu .
Strata na rąbek:
| Szerokość pasów | Szerokość szar | Dodatek |
| 500 mm | 430 mm | ca. 14,5 % |
| 570 mm | 500 mm | ca. 14,0 % |
| 600 mm | 530 mm | ca. 13,0 % |
| 670 mm | 600 mm | ca. 12,0 % |
Krycie arkuszowe
Pokrycie materiałem arkuszowym (format tafli) jest tradycyjną techniką krycia. Można ją znaleźć na wielu historycznych budynkach. Dziś ten rodzaj pokrycia stosuje się głównie dla dachów narażonych na wiatr oraz przy hełmach wieżyczek. Także w zakresie opieki zabytków ten rodzaj krycia na rąbek znajduje niemal wyłączne zastosowanie. Wymagane styki poprzeczne dopasowane zostają z przesunięciem (krycie lustrzane) celem uniknięcia zgrubień w miejscach krzyżowań. Poprzez mniejsze formaty jednostkowe i liczne połączenia poprzeczne wykonanie krycia arkuszowego jest znacznie bardziej wymagające niż krycie taśmowe.
Nachylenie dachu
patrz Nachylenie dachu
Połączenia poprzeczne
Jeśli długość krokwi jest dłuższa niż 10 m albo wyjątkowo do 16 m, wtedy szary należy podzielić i zastosować łączenia poprzeczne.
| Połączenie poprzeczne | Nachylenie dachu | Szczegół |
| Zwykły falc/rąbek poprzeczny | ≥25° | Nr. 144 |
| Falc (rąbek) poprzeczny z falcem dodatkowym | ≥10° | Nr. 143 |
| Różnica poziomów | ≥3° | Nr. 142 |
| Przypustnica | ≥7° | |
| Podwójny rąbek poprzeczny tylko przy kryciu arkuszowym | ≥7° |
Mocowanie
patrz Siły ssące wiatru
Połączenie okapowe
 |
Połączenie okapowe krycia należy wykonać tak, by termicznie uwarunkowane zmiany długości pokrycia mogły zostać bezpiecznie przejęte oraz by zapewniona była funkcja skutecznego odprowadzenia opadów poprzez krawędź okapową. Pokrycie dachowe wstawione zostaje z odpowiednim dystansem odkształceniowym w pas okapowy, który jednocześnie spełnia funkcję blachy napływu wewnętrznego. Należy to uwzględnić przy pomiarze podwinięcia na końcu szar. Pas okapowy z reguły stabilizowany jest montowaną od dołu blachą wypadową z NedZink-u lub stalowej blachy ocynkowanej. Przy płaskich nachyleniach dachu ≤7° bal okapowy powinien być posadowiony ok. 5mm poniżej powierzchni dachu celem uniknięcia tworzenia się kałuż. Jako wykończenie rąbka okapu do dyspozycji jest kilka rozwiązań:
|
Kalenica/Połączenie krawędzi
Te miejsca połączeń muszą sprostać wielu wymaganiom:
| Estetyka: |
kształt i wymiar współdeterminują całościowy wyglądu dachu. |
| Wentylacja: |
przy konstrukcjach wentylowanych kalenica/krawędź narożna mają duże znaczenie jako element wentylacyjny. |
| Śnieg: |
Wykonanie musi zapobiegać wpędzaniu śniegu |
Kalenica/krawędź narożna bez funkcji wentylacyjnej:
Rąbek krawędziowy jako podwójny rąbek stojący: to historycznie przejęte wykonanie wskazane jest jedynie dla małych powierzchni, ze względu na techniczne wady zagięcia i jego złożoność.
Rozsunięta czapka kalenicowa:
Na obu powierzchniach połaci dachowej wygięcie zaopatruje się w prostokątny rąbek wodny. Czapkę kalenicową wtedy się nasuwa. Taka konstrukcja zapewnia poza smukłym wyglądem dużą wolność rozszerzania się arkuszy pokryciowych i konstrukcji kalenicowej.
Kalenica z drewnianą listwą:
Drewniany rdzeń daje możliwość mocniejszego wyprofilowania i prostego ustawienia. Ułatwiony w ten sposób jest montaż dodatkowych haftrów.
|
Kalenica z funkcją wentylacyjną: Konstrukcja jest bezpieczna wentylacyjnie i przeciw zawiewaniu śniegu. Jest do zrealizowania na własnej podkonstrukcji z drewna przygotowanego przez cieślę. Należy zwracać uwagę by zabezpieczenia przeciw zawiewanym śniegiem lub owadom (otworowane blachy) nie obniżały wymaganego wymiaru dla wolnego otworu wentylacyjnego. Połączenie z elementem kalenicowym/krawędziowym:
Naciętą kontrafałdę:
|
 |
Nie naciętą kontrafałdę:
Stosowalne dla wszelkich obszarów nachylenia
Wiatrownica (czoło szczytu)
Poza aspektami projektowymi należy ewentualnie uwzględnić występujące wzmożone siły ssące wiatru.
Wiatrownicę (czoło szczytu) wykonać należy wieloczęściowo:
- szara czoła szczytu z/bez listwami drewnianymi
- blacha wypustowa osłony czoła szczytu
- osłona czoła szczytu
Te w najprostszym wykonaniu trzy konieczne elementy główne mogą zostać rozszerzone ze względów wizualnych lub techniczno-montażowych. Popularne wykonania to:
- czoło szczytu z rąbkiem kątowym
- czoło szczytu z drewnianą listwą
Realizacja osłony jest do zrealizowania poprzez różne sposoby połączeń, przy czym często stosowane są
- narożny rąbek stojący oraz
- zwykłe wywinięcie zawieszeniowe
Kosze
Kształt i wykonanie koszy zależne są od nachylenia kosza oraz jego długości. Nachylenie koszy jest mniejsze niż połaci dachowej, stąd należy uwzględnić wytyczne konstrukcyjne już na etapie planowania.
Szczególnie płasko nachylone kosze powinny być wykonane z taśm.
Powszechne typy koszy:
- pogłębiony kosz
- kosz z dodatkowym wywinięciem
- kosz ze zwykłym wywinięciem
Połączenia z wznoszącymi się częściami budynków
Boczne połączenia z wznoszącymi się częściami budynków należy odpowiednio realizować uwzględniając materiał oraz sposób wykonania.
Często występujące wykonania:
Montaż naścienny przy użyciu szyny zaciskowej
Należy uwzględnić, by uszczelnić górną krawędź taśmą lub masą. Masa uszczelniająca posiada funkcję fugi ozdobnej i powinna być od czasu do czasu kontrolowana.
Listwa kominowa w fudze
Mocowanie może mieć miejsce w fugę (np. klinami ołowianymi) albo przy użyciu haków/śrub. Fuga nie powinna przekraczać wymiaru ok. 40mm, gdyż w innym wypadku ciągły styk z wilgocią spowodować może korozję alkaliczną poprzez masę fugi.
Listwa kominowa z listwą tynkową
Wykonanie to jest popularne przy poprzedzających pracach tynkarskich albo pełnej ochronie cieplnej. Listwa tynkowa zamontowana powinna być przy współudziale tynkarza/sztukatora. Po zakończeniu prac tynkarskich można dołączyć zawieszoną listwę tynkową.
